Chăm sóc sầu riêng trong giai đoạn ra hoa là quá trình tinh tế đòi hỏi sự chú ý và tỉ mỉ. Từ việc tưới nước đúng thời điểm, quản lý dinh dưỡng đến phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, mọi hành động đều có ý nghĩa quan trọng giúp cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
I. Tưới nước đúng cách khi mắt cua sáng, cách chăm sóc quan trọng cho sầu riêng
Để có được mùa sầu riêng đạt năng suất cao, tưới nước đúng thời điểm và đúng cách là yếu tố vô cùng quan trọng, đặc biệt khi cây bắt đầu ra mắt cua – giai đoạn đầu tiên trong quá trình tạo hoa. Khi 80% mắt cua đã sáng, và khoảng 75-80% số cây trong vườn xuất hiện mắt cua đồng đều ở các vị trí dự kiến sẽ đậu trái, bà con nên bắt đầu tưới nước trở lại. Đây là bước cực kỳ quan trọng để giúp cây phát triển mầm hoa và thúc đẩy thêm một đợt lá non, gọi là lứa đọt mới. Những đọt này có vai trò rất quan trọng trong quá trình nuôi trái, vì chúng sẽ tham gia vào quá trình quang hợp, chuyển hóa khoáng chất thành dinh dưỡng để nuôi dưỡng và phát triển trái sầu riêng suốt thời kỳ cây mang trái.
Tuy nhiên, việc tưới nước trong giai đoạn kéo mắt cua cần được thực hiện cẩn thận. Dưới đây là các lưu ý cụ thể:
Thời điểm tưới nước
Tránh tưới nước quá sớm khi mầm hoa vừa nhú mắt cua. Nếu tưới quá sớm, nước sẽ kích thích sự phát triển mạnh mẽ của các bông hoa ở đầu cành, dẫn đến tình trạng cành dễ bị gãy, và các bông hoa tại vị trí này thường không được khuyến khích để đậu trái. Khi đó, mầm hoa ở các vị trí dự kiến sẽ ra trái có thể rơi vào trạng thái ngủ (hay còn gọi là đui bông), khiến sản lượng thu hoạch bị giảm đáng kể.
Lượng nước tưới
Tưới nước không hợp lý có thể khiến lá phát triển mạnh mẽ trong mỗi chùm bông, làm cho cây tập trung dinh dưỡng để nuôi lá thay vì nuôi hoa. Điều này dẫn đến hiện tượng hoa nhỏ lại, cuống hoa dài và yếu, từ đó làm giảm tỷ lệ đậu trái và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trái về sau. Do đó, bà con nên quan sát kỹ tình trạng của cây và điều kiện thời tiết để xác định lượng nước phù hợp cho từng lần tưới.
Kỹ thuật tưới nước tùy theo điều kiện đất và thời tiết
Mỗi loại đất và thời tiết khác nhau yêu cầu phương pháp tưới khác nhau. Nếu cây có thể hút được nước ngầm hoặc đất đã có độ ẩm, bà con chỉ cần tưới nhấp nhẹ để giữ độ ẩm vùng rễ bề mặt. Sau đó, có thể rải phân hoặc phun thuốc cùng với một lượng nước vừa đủ để phân và thuốc dễ dàng thấm vào cây. Với loại đất có khả năng thoát nước nhanh, đặc biệt là đất quá khô, nên chia thành nhiều lần tưới nhỏ để nước có thời gian thấm sâu đến tầng rễ, tránh tình trạng cây bị sốc nước.
Tưới nhử trong những ngày đầu để tránh sốc nước
Đối với những ngày đầu tiên khi bắt đầu tưới trở lại, bà con nên tưới nhử để tránh cho cây bị sốc nước. Tưới nhử có nghĩa là mỗi ngày chỉ tưới 1-2 lần với lượng nước nhỏ. Sau khoảng 2-3 ngày tưới nhử, cây đã quen nước, bà con có thể tăng dần lượng nước tưới để cây phát triển ổn định và khỏe mạnh hơn.
II. Tình trạng mắt cua bị đen và khô, nguyên nhân và cách khắc phục
Tình trạng mắt cua sầu riêng bị đen và khô là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình ra hoa mà còn làm giảm chất lượng trái sầu riêng sau này. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng này và cách khắc phục:
Nguyên nhân từ thời tiết bất lợi
Thời tiết bất lợi là một trong những nguyên nhân chính khiến mắt cua sầu riêng bị đen và khô. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột hoặc thời tiết khô hanh đều có thể làm cho mắt cua khô và chuyển sang màu đen. Đặc biệt, khi mắt cua đang nhú, gặp phải mưa lớn kèm gió chướng, mắt cua có thể chuyển đen sau chỉ 1-2 ngày nhú.
Tình trạng mưa kéo dài cũng gây ra hiện tượng đi đọt, làm cho mắt cua rơi vào trạng thái ngủ, khô héo và có màu đen. Đối với những vườn sầu riêng không đạt sức khỏe tốt, tình trạng này sẽ xảy ra thường xuyên hơn khi gặp phải điều kiện thời tiết xấu.
Sâu bệnh cũng là nguyên nhân gây khô và đen mắt cua
Nấm bệnh, đặc biệt là Colletotrichum gloeosporioides, là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến mắt cua sầu riêng bị đen và khô. Bào tử của nấm bệnh thán thư này có thể bám vào bề mặt của mắt cua và gây tổn hại, khiến mắt cua khô và đen.
Tác dụng phụ của thuốc bảo vệ thực vật (BVTV)
Việc sử dụng phân bón hoặc thuốc trừ sâu không đúng liều lượng, quá mức cần thiết, có thể gây ra tác dụng phụ làm cây nóng và ảnh hưởng đến sức khỏe cây, khiến mắt cua sầu riêng bị khô đen.
Tưới nước quá sớm khi xử lý ra hoa
Khi bà con xiết nước để xử lý ra hoa, cây mới nảy mầm và mắt cua phát triển hoàn toàn (dưới 2-3 cm), nếu tưới nước quá sớm khi mắt cua chưa đủ sáng sẽ dễ gây tổn hại, khiến mắt cua bị đen và khô.
Cách khắc phục tình trạng mắt cua sầu riêng bị đen và khô:
Tưới nước hợp lý và đủ liều lượng : Trong điều kiện bình thường, khi nhiệt độ môi trường từ 18-35°C, bà con nên tưới khoảng 1 lít nước cho mỗi mét vuông dưới tán cây. Khi mắt cua sáng rõ khoảng 2-3 cm, bà con có thể tăng dần lượng nước tưới để kích thích sự sinh trưởng bình thường của nụ hoa.
Sử dụng phân bón và dinh dưỡng phù hợp : Bà con nên bón các sản phẩm chứa lân và kali cao như: Figel NPK 10-10-50, Figel NPK 4-0-46, Fipo NPK 3-0-50 EDTA vào thân cành để kích thích mắt cua sáng rõ hơn. Đồng thời, có thể sử dụng phân bón lá chứa lân, kali cao như: Fipo NPK 8-55-8, Fipo NPK 6-32-32, Figel NPK 17-68-17 để phun đều tán cây, giúp ngăn ngừa hiện tượng đi đọt và đảm bảo cây tập trung vào sinh trưởng sinh sản.
Duy trì độ pH phù hợp của đất : Độ pH của đất ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hấp thụ dinh dưỡng của cây, đặc biệt là trong giai đoạn làm bông. Bà con nên duy trì độ pH từ 6-7 để cây phát triển khỏe mạnh, hoa nở đều và đậu trái tốt.
Hạn chế sử dụng hóa chất quá liều lượng : Tuân thủ liều lượng hướng dẫn của nhà sản xuất khi sử dụng phân bón và thuốc BVTV. Tránh phối trộn nhiều loại thuốc cùng lúc để phòng ngừa tình trạng ngộ độc cây.
Tóm lại, mắt cua sầu riêng bị đen và khô là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau, từ quản lý nước, sâu bệnh đến dinh dưỡng và thời tiết. Việc theo dõi, chăm sóc cẩn thận và cải thiện điều kiện sinh trưởng cho cây là yếu tố quan trọng để giúp vườn sầu riêng phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất cao và chất lượng trái tốt. Bà con hãy chú ý đến các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời và tránh các tác nhân gây hại cho vườn sầu riêng của mình.
